درباره آغاز به کار سامانه آموزش و آزمون اخلاق پژوهش (آوا)
روسای دانشگاه های علوم پزشکی
با سلام و احترام
به استحضار می رساند که در راستای اجرای قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی و همچنین توانمندسازی پژوهشگران پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک سامانه آموزش و آزمون اخلاق پژوهش (آوا) را در نشانی ava.irandoc.ac.ir همزمان با پنجاه و نهمین اجلاس معاونان پژوهش و فناوری دانشگاه ها، پژوهشگاه ها و مراکز آموزش عالی، پژوهشی و پارک های علم و فناوری سراسر کشور و با حضور آقای دکتر محمدعلی زلفی گل، وزیر محترم علوم، تحقیقات و فناوری روز دوشنبه دوم بهمن ماه ۱۴۰۲ در دانشگاه تهران رونمایی کرد. این سامانه با ارائه بسته های آموزشی کاربردی کوتاه و متن محور دانشی پایه و مفید را از مهم ترین چالشهای اخلاق پژوهش که برای اجتناب از بدرفتاریهای پژوهشی ضروری هستند در اختیار کاربر قرار داده و سپس از طریق آزمونی هدفمند، دانش کاربر در این زمینه را مورد ارزیابی قرار میدهد. پژوهشگرانی که مایل به انجام هر نوع فعالیت پژوهشی از جمله پایان نامه ٫ رساله مقاله و کتاب و انتشار آن هستند به گذراندن آزمون دوره محور این سامانه تشویق می شوند. فلسفه وجودی این سامانه مبتنی بر این است که بسیاری از بدرفتاریها یا ناشی از عدم آگاهی پژوهشگران، به ویژه دانشجویان با اخلاق پژوهش و چالشهای اصلی آن است و یا ناشی از عدم حساسیت اخلاقی کافی آنها بنابراین سامانه آوا از طریق سازوکاری آموزشی و ارزیابانه خاص در صدد تامین این هدف ارزشمند است که دانش پایه اخلاق پژوهش را در اختیار کاربران قرار دهد و سپس از طریق آزمون و اعطای گواهی آشنایی با اخلاق پژوهش کاربران را متعهد کند که به بدرفتاری پژوهشی مبادرت نکنند و به این صورت حساسیت اخلاقی آنها را بالا برد با تامین این هدف شمار بدرفتاری های پژوهشی در عمل کاهش خواهد یافت. در سامانه آوا هر بسته آموزشی ، دارای چهار بخش است .۱ توضیحی در مورد چیستی چالش مورد نظر مانند سرقت ادبی، رضایت آگاهانه و غیره .۲ بحثی درباره جوانب اخلاقی آن چالش . ارائه چند مورد تاریخی برای فهم بهتر چالش و ارتباط دادن آن با واقعیتهای دانشگاهی و پژوهشی و ۴ معرفی چند منبع مهم برای مطالعه بیشتر.
بر پایه محتوای هر بسته مجموعه پرسشهایی برای آزمون طراحی شده و در کل خزانه ای از پرسش های گوناگون آماده شده است. سامانه در هر آزمون به شکل تصادفی ۲۰ پرسش را از همه بسته های آموزشی به هر کاربر اختصاص می دهد. افرادی که با اخلاق پژوهش آشنا هستند و فقط مایل به دریافت گواهی اخلاق پژوهش اند می توانند بدون رجوع به بخش آموزش به پرسشهای طراحی شده پاسخ دهند.
در طراحی بسته ها و خزانه پرسشها از منابع متنوعی بهره برده شده است. بسته ها و پرسشها پس از آماده سازی اولیه مورد بررسی گروهی از متخصصان حوزه اخلاق پژوهش قرار گرفته اند و در نهایت در شکل کنونی ارائه شده اند. با این حال با توجه به پویا بودن حوزه اخلاق پژوهش بسته ها و پرسشها در بازه های زمانی مشخصی به روز رسانی خواهند شد.
بنابراین خواهشمند است این سامانه به صورت هدفمند و جدی به پژوهشگران و دانشجویان آن دانشگاه معرفی شود تا بتوانند از خدمات آن بهره برداری نمایند.